
- …
- …
- …
- …
Yangi O'zbekistonda uzluksiz ta'lim
Ulug'bek Inoyatov
Menejment
N.K.Yoldashev; G.E.Zaxidov
Menejment
N.M.Ziyavitdinova, Y.M.O‘rinov, Sh.N.Xayitov
Menejment nazariyasi
QOSIMOVA DILOROM SOBIROVNA
MAKTABGAChA TA`LIMDA BOSHQARUV VA MENEJMENT
Nigmatova M.M
Loyihalar
Talabalarga o‘quv dasturidagi quyidagi mavzular bo‘yicha loyihalar yaratish mumkin
Loyiha mavzusi: TIZIMDA KADRLAR SIFATIGA E’TIBOR.
Loyiha doirasida hal etilishi zarur bo‘lgan muammo: MTTlarida malakali kadrlarni tanlash jarayoniga obyektiv yondashuvni ta’minlash.
Loyihaning maqsadi: maktabgacha ta’lim tashkilotini yuqori malakali kadrlar bilan ta’minlash bo‘yicha MTT rahbarining strategik maqsadlarni aniqlash va uni amalga oshirish mexanizmlarini ishlab chiqish.
Tavsiya etilgan mavzu bo‘yicha loyiha ishini bajarish davomida quyidagi muammolar hal etiladi:
- ta’limni real hayotga yuqori darajada yaqinlashtirilgan vaziyatda amalga oshirish ta’minlaydi;
- nazariy ma’lumotlarni amaliy faoliyat bilan bog‘laydi;
- talablarni faol mustaqil bilish jarayoniga jalb etish imkonini beradi;
- kasbiy layoqatni shakllantirish va rivojlantirishni ta’minlaydi.
Talabalar o‘quv loyihasini quyidagi algoritm asosida bajaradilar:
- asosiy g‘oyani ilgari surish
- muammoni ko‘rsatish, maqsadni belgilash va uni hal etish vazifalarini ifodalash;
- natijaga erishishning qulay yo‘l va vositalarini asosli tanlash;
- hamkorlikda ishlashni rejalashtirish va loyihadagi majburiyatlarni taqsimlash;
- natijalarni rasmiylashtirish, ularning umumiy taqdimotini o‘tkazish;
- o‘zini-o‘zi baholash va refleksiyani amalga oshirish.
Loyihaviy ta’limning afzalligi shundaki,talabalar o‘quv loyihalarini guruhli yoki jamoaviy shaklda yaratadilar. Loyihani jamoaviy taqdimotida faoliyat va natija refleksiyasini amalga oshirishadi, ya’ni ish davomida va yakunida yuzaga kelgan yutuqlarini, yo‘l qo‘yilgan xato va kamchiliklarni tahlil qilishadi, o‘zlaridagi shaxsiy o‘zgarishlarini anglaganliklarini namoyon etadilar. Talabalarni MTTlarni maqsadli boshqarishga tayyorlashda mustaqil ta’lim mavzulari bo‘yicha talabalar tadqiqot, ijodiy va axborotli loyihalarni ishlab chiqishlari muhim ahamiyat kasb etadi.
Loyiha turlari
Loyihalarning mazmuni
Tadqiqot loyihalari:
ilmiy izlanish xarakteriga ega loyihalar bo‘lib, uning tarkibiy tuzilishi muammoning dolzarbligi, ishlanganlik darajasi, tadqiqot maqsadi, ilmiy farazi, vazifalari, muammoni tadqiq etishda qo‘llaniladigan metodlar, ko‘p bosqichli pedagogik tajriba va olingan natija va xulosalarga asoslangan holda ilgari suriladigan amaliy-metodik tavsiyalardan iborat bo‘ladi.
Ijodiy loyihalar
inividual yoki hamkorlik asosida ijodiy xarakterga ega yangi ta’lim mahsulotlari (ijodiy hisobot, ko‘rgazma, dizayn, videofilm, nashr ishlari – kitob, almanax, buklet, albom, bosma va elektron jurnal, kompyuter dasturlari kabilar)ni yaratishga yo‘naltirilgan loyihalar.
Axborotli loyihalar
o‘quv jarayonini tashkil etish ѐki boshqa ta’limiy xarakterga ega buyurtmalarni bajarish maqsadida nazariy axborotlarni yig‘ishga
yo‘naltirilgan loyihalar.Keys-stadi texnologiyasi
Talabalarda maqsadli boshqarish kompetensiyasini rivojlantirishning didaktik imkoniyatlari yuqori bo‘lgan texnologiyalardan biri – Keys-stadi texnologiyasidir.
Keys-staditalabalarning fanlardan o‘zlashtirgan bilimlarini amalda qo‘llash imkonini berib, taqdim etilgan real hayotiy vaziyatlarni tahlil qilish orqali muammolarni aniqlash, ularga yechim topish malaka va ko‘nikmalari
shakllantiriladi. Talabalar vaziyatlardagi holatlar, sodir bo‘layotgan muammolarning kelib chiqish omillari, ularni bartaraf etish jarayonidagi resurslar, vaqt va ustuvorliklarni boshqarishni, aniq va to‘g‘ri qarorlar qabul qilishnio‘rganadilar, bu esa ularda rahbarlik ko‘nikmalarini rivojlantiradi.“Maktabgachata’lim menejmenti” fanidan “Kadrlarni boshqarish zamonaviy tizimi” mavzusidagima’ruza darsida quyidagi Keysdan foydalanildi.
KEYS-1
MAKTABGACHA TA’LIM TASHKILOTIDA KADRLAR BILAN BOGʻLIQ MUAMMOLARNING SABABI NIMA?Xodimlarning yetishmasligi bilan bog‘liq vaziyatda 197-sonli MTT jamoasi tarkibida “o‘lik jonlar” topilgan. Tarbiyachilar, hamshiralar va farroshlar sifatida ro‘yxatga olingan odamlar aslida ushbu muassasada ishlamagan. Biroq, bir necha guruhlar tarbiyachilarsiz faoliyat olib borar va bolalar yordamchilar nazorati ostida bo‘lganlar. Asossiz to‘langan oylik maoshning hajmi 2015-2018-yillar oralig‘ida 61 mln.so‘mni tashkil etdi. Tekshiruvdan so‘ng 197-sonli maktabgacha ta’lim tashkiloti rahbari o‘z lavozimidan ozod etildi. Biroq, telefon orqali tushayotgan tahdidlar davom etayotganligi sababli ushbu tashkilotda yangi ishchilar ko‘p ushlanib qolishdan bosh tortmoqdalar. Ayni paytda ushbu MTTga rahbarlik qilishlavozimini 3 kishi rad etgan. Auditorlik materiallari tuman va Bosh prokuraturasiga jo‘natildi.
Keys-stadi bo‘yicha topshiriq:
1. MTTlarda shunday vaziyatlar sodir bo‘lishining asosiy omillari nimalarda deb o‘ylaysiz?
2. Sizningcha, “O‘lik jonlar” muammosini qanday bartaraf etish mumkin?
3. Nima uchun ko‘pchilik mutaxassislar ushbu MTTga rahbarlik qilishni radetishmoqda?
4. MTT rahbari kadrlarni boshqarish bo‘yicha o‘z oldiga qanday maqsadlar qo‘yishi kerak edi? (Kadrlar bilan bog‘liq uzoq va qisqa muddatga mo‘ljallangan
maqsadlar algoritmini tuzing).Topshiriq
Talabalarni malakaviy amaliyot jarayonida maktabgacha ta’lim tashkilotlari
rahbarlarining “passiv” va “faol” boshqaruv pozitsiyalarini o‘rganish va tahlil qilishga o‘rgatish uchun namuna